9 III 2023 odbył się apel związany z ogólnopolskim projektem edukacyjnym „TRADYCYJNY SAD”. Projekt jest organizowany przez Fundację Banku Ochrony Środowiska z myślą o zachowaniu różnorodności biologicznej Polski i zdrowiu społeczeństwa. Polega na poznaniu sadowniczego dziedzictwa polskich ziem i restytucji starych odmian drzew w formie szkolnego minisadu składającego się z co najmniej 5 drzew sadzonych na ogólnodostępnym terenie.

Do projektu zgłosiło się ponad 30 osób. Ponieważ zespół może liczyć maksymalnie 10 uczniów, pozostali pracują jako wolontariusze. Zespół przyjął nazwę: „Kurpiowski sad”. W jego skład wchodzą: Aleksander Stępniak, Przemysław Bazylak, Aleksander Pianka, Kornelia Trawińska, Ewelina Jóźwik, Gabriela Gutowska, Julia Pieńkowska, Kinga Dziubak, Zuzanna Podzielna, Zuzanna Parzych. Wolontariusze to: Luci Sieńkowska, Zuzanna Juchniewicz, Aleksandra Dąbkowska, Magdalena Zalewska, Jakub Mażewski, Amelia Siwek, Magdalena Krystian, Oliwia Laskowska, Jakub Cieśluk, Weronika Mołodziejko, Natalia Iwaniuk, Wojciech Aptacy, Maja Madrak, Jeremiasz Radwański, Karolina Ochenkowska, Aleksander Ciesielski, Kacper Żebrowski, Patrycja Nowacka, Patrycja Zawrotna, Roksana Drężek, Sebastian Parzych, Kacper Młyński, Aleksander Świderek.

FOTO RELACJA

Czytaj więcej: Tradycyjny sad

Etap I– „Rozmawiamy o sadzie”

Aby zrealizować I etap:

• wybraliśmy nazwę dla naszego zespołu, opracowaliśmy logo, prezentację oraz ulotkę;
• znaleźliśmy miejsce dla naszego minisadu;
• samodzielnie zdobywaliśmy wiedzę na temat sadownictwa oraz starych odmian drzew owocowych;
• uczestniczyliśmy w zajęciach dotyczących znaczenia restytucji starych odmian drzew owocowych;
• narysowaliśmy plan sadu;
• przygotowaliśmy wstępny kosztorys wydatków związanych z założeniem minisadu;
• wybraliśmy odmiany jabłoni, które posadzimy w naszym minisadzie;
• zorganizowaliśmy spotkanie z p. Wiesławą Gałka, która opowiedziała nam o uprawie działki metodami naturalnymi oraz sadzie jej dziadków i rodziców;
• założyliśmy Księgę Sadu;
• na korytarzu szkolnym przygotowaliśmy informacje na temat projektu. Umieściliśmy tam ciekawostki dotyczące jabłoni i jabłek, przepisy na wypieki z jabłkami i syropy oraz jabłkowe zero waste;
• zorganizowaliśmy kiermasz wypieków z jabłek;
• przygotowaliśmy i przeprowadziliśmy konkurs „Co wiesz o jabłoniach i jabłkach?” a nagrodą za prawidłową odpowiedź były jabłka;
• przygotowaliśmy apel oraz informację na stronę szkoły w celu promocji naszego pomysłu;

 

W naszym sadzie posadzimy 6 jabłoni w 2 rzędach. Będą to dwa drzewka Antonówki Zwykłej oraz po jednym Antonówki Półtorafuntowej, Kronselskiej, Ananasa Berżenickiego oraz Oliwki Żółtej, która będzie zapylaczem, ponieważ niektóre odmiany wymagają zapylenia pyłkiem innej odmiany. Od strony zachodniej posadzimy żywopłot z ligustru i karagany. Umieścimy tam domki dla owadów. Planujemy również grządkę z roślinami miododajnymi i nektarodajnymi. Sad będzie znajdował się między szkołą a internatem obok parkingu.

Zaproponowaliśmy naszym kolegom i koleżankom przeprowadzenie wywiadu domowego z przynajmniej 6 dorosłymi osobami z rodziny i sąsiedztwa w wieku 20-40 lat, 40- 60 lat i starsi. Należało zapytać: jakie odmiany jabłek pamiętają rodzice, a jakie dziadkowie lub starsi sąsiedzi,  jak smakują owoce ich dzieciństwa, jakie robiło się z nich przetwory, czy w pobliżu znajdują się jabłonie starych odmian.

Wyniki wywiadu są zaskakujące. Osoby z najstarszej grupy wiekowej pamiętają najwięcej odmian jabłoni, również takich, o których nie słyszeliśmy np. Cytrynówka mająca żółte podłużne owoce, Drapsztynka, Rajewskie, Gruchoty, Ligolina, Grogerówka, Korcial, „duże jabłka jak się pukało to słychać było jakby grzechotka gruchała w środku”, „małe, zielono-żółte cierpkie w smaku”. Poza tymi Malinówka, Kosztele, Papierówka, Antonówka. Owoce jabłoni są wykorzystywanie do przygotowywania dżemów, kompotów, soków, marmolad oraz do pieczenia ciast i smażenia racuchów. Tylko dziewięć osób suszy jabłka, trzy przygotowują ocet jabłkowy a jedna galaretkę.

1. Jabłka pomagają w profilaktyce i leczeniu niektórych typów nowotworów zwłaszcza nowotworów jelita grubego, wątroby, sutka, jajnika i płuc. Antyutleniacze obecne w owocach przeciwdziałają powstaniu zmian i mutacji w DNA.

 

2. Jabłka oddziałują pozytywnie na czynność płuc

Podczas przeprowadzonych przez naukowców obserwacji objętość oddechowa wyznaczana w trakcie wykonywania spirometrii była tym korzystniejsza, im więcej jabłek zjadali badani. Efekt ten przypisuje się działaniu antyutleniaczy, które zapobiegają skutkom stresu oksydacyjnego. Wyraźny pozytywny wpływ jabłek na płuca pojawia się przy zjadaniu co najmniej pięciu owoców tygodniowo. 

 

3. Jabłka działają przeciwmiażdżycowo

Ochronne działanie na układ sercowo-naczyniowy wykazuje potas oraz antyoksydanty – szczególnie kwercetyna i witamina C. Potas obniża ciśnienie tętnicze. Kwercetyna przeciwdziała zakrzepom hamując sklejanie płytek krwi, blokuje odkładanie się blaszki miażdżycowej w naczyniach krwionośnych oraz wpływa na prawidłowe ciśnienie krwi. Witamina C zmniejsza stężenie cholesterolu we krwi. 

 

4. Jabłka pomagają w profilaktyce i leczeniu cukrzycy typu II

Spożywanie co najmniej jednej sztuki dziennie zmniejsza aż o 28% ryzyko wystąpienia choroby. Dodatkowo okazuje się, że znaczenie ma czy jemy cały owoc, czy też pijemy wyciśnięty z niego sok. Korzystniej jest jeść jabłka w całości, gdyż zawierają one więcej błonnika pokarmowego. Błonnik zmniejsza wchłanianie cukru z pokarmu i pomaga unormować jego poziom we krwi. Jabłka należą do produktów z niskim poziomem glikemicznym. 

 

5. Jabłka sprzyjają odchudzaniu

Pektyny znajdujące się w jabłkach stanowią rozpuszczalną frakcję błonnika. Żelując i pęczniejąc w żołądku spowalniają jego opróżnianie. Wywołując długie uczucie sytości, pektyny zmniejszają głód i zapobiegają podjadaniu między posiłkami, co w  efekcie przyczynia się do utraty wagi lub przeciwdziałania jej przyrostowi.  

 

6. Jabłka zmniejszają ryzyko wystąpienia chorób neurodegeneracyjnych

Wolne rodniki odgrywają istotną rolę w patogenezie chorób Alzheimera i Parkinsona. Szczególnie na ich szkodliwe działanie narażony jest mózg. Jabłka dzięki bogactwu antyoksydantów przeciwdziałają powstaniu w komórkach uszkodzeń wolnorodnikowych.  

 

7. Jabłka wpływają pozytywnie na wygląd skóry

Proces starzenia się skóry, zaburzone wytwarzanie kolagenu i przedwczesne tworzenie się zmarszczek są w dużym stopniu efektem zniszczeń wywołanych działaniem wolnych rodników. Antyutleniacze neutralizując skutki stresu oksydacyjnego odmładzają skórę. Kluczowa w procesie produkcji kolagenu jest witamina C. Jej duże dawki w codziennej diecie potrafią nawet kilkakrotnie zwiększyć syntezę tego białka i poprawić wygląd skóry. 

 

8. Jabłka wzmacniają odporność

Odporność organizmu w ogromnym stopniu zależy od prawidłowej flory bakteryjnej jelit. Jabłka dzięki obecności rozpuszczalnej frakcji błonnika wykazują właściwości prebiotyczne stymulując do namnażania dobre dla naszego zdrowia bakterie probiotyczne.  

 

9. Jabłka chronią przed astmą i zmniejszają jej objawy

Obserwacje naukowe przeprowadzone w Australii wykazały, że aby uzyskać tego rodzaju efekt prozdrowotny należy spożywać co najmniej dwa owoce tygodniowo. Inne badania dowiodły, że dzieci kobiet, których dieta w ciąży bogata była w jabłka rzadziej w przyszłości chorują na astmę oskrzelową. 

 

10. Jabłka pomagają usunąć z organizmu toksyny i metale ciężkie

Pektyny zawarte w owocach po przejściu przez żołądek tworzą żelową masę o dużych zdolnościach pochłaniających. Wyłapuje ona toksyny oraz wiąże metale ciężkie w nierozpuszczalne sole, zapobiegając w ten sposób zatruciom i innym negatywnym konsekwencjom obecności tych związków w organizmie. Pektyny pochłaniają także substancje, które mogą mieć potencjalnie działanie kancerogenne, np. azotany. 

 

11. Jabłka uczestniczą w profilaktyce chorób wzroku

Wolne rodniki tlenowe biorą udział w patogenezie chorób narządu wzroku. Szczególnie niekorzystnie oddziałują na siatkówkę i nerw wzrokowy, powodując w nich nieodwracalne zmiany. Jabłka dzięki obecności przeciwutleniaczy przyczyniają się do powstrzymania tych procesów. Witamina C chroni fotoreceptory w oku, przeciwdziałając uszkodzeniom wywołanym przez światło. Barwniki roślinne zapobiegają zwyrodnieniu plamki żółtej. Witamina A uważaną za najważniejszą witaminę z punktu widzenia zdrowia oczu uczestniczy w syntezie rodopsyny odpowiedzialnej za widzenie po zmroku.