Koci język jest wbrew pozorom bardzo skomplikowany. Składają się na niego zarówno ten słyszalny jak i ten ledwo widoczny dla przeciętnego obserwatora. Jeden sygnał może być delikatny i subtelny niczym ledwo słyszalny szept, drugi zaś bardzo dobitny, jak np. prychanie i warczenie. Aby dobrze zrozumieć kocią mowę, należy obserwować całego kota - oczy, uszy, ogon itd.
Interpretacja kocich zachowań
Kiedy kot odwraca się od nas tyłem jego nastawienie jest jednoznaczne: nie teraz, nie tu
i nie z tobą.
Kiedy kot rozkłada się o przy naszych stopach, oznacza to, że czuje się odprężony i ma do nas zaufanie. Kiedy przewraca się na grzbiet może w ten sposób wyrażać zaufanie, albo chęć przystąpienia do zabawy. Uważaj jednak z głaskaniem jego ślicznego i mięciutkiego brzuszka - niejeden kot może podrapać przez to swojego właściciela, ponieważ dla wielu z nich jest to obszar nietykalny. U wielu kotów jest to reakcja instynktowa.
Jeśli kot ma nastroszoną jak szczotka sierść, grzbiet wygięty w łuk i wyszczerzone kły, przyjmuje w ten sposób postawę defensywną. Stara się wtedy ustawić do przeciwnika bokiem, żeby pokazać się w całej okazałości. W tej sytuacji aby uniknąć podrapania lepiej zejść mu z drogi.
Kiedy kot stara się udawać mniejszego, niż jest,się boi. Przypada wtedy do ziemi, schyla głowę, kładzie uszy po sobie, ściąga wąsy, nie stroszy sierści i trzyma ogon blisko ciała albo zamiata nim podłogę. W razie potrzeby będzie walczył do upadłego, ale stara się tego uniknąć.
Kot, który przysiada spięty do skoku, wydając przy tym przeciągłe, głuche warczenie, trzymając ogon blisko ciała i machając nim na boki, wyraża swoją postawą agresję. Uszy ma postawione i skierowane do przodu, a wąsy nastroszone. Taki kot nie ma zamiaru ustąpić, lepiej z nim nie zadzierać.
Oczy
Jeśli twój koci towarzysz patrzy na ciebie przez chwilę, po czym mruży oczy, oznacza to, że twoja obecność mu nie przeszkadza, a nawet wręcz przeciwnie, ale do bliższego kontaktu cię nie zachęca.
Przeciągłe, długie i przenikliwe spojrzenie wiąże się zazwyczaj z groźbą lub lękiem. Jeśli to groźba, będzie miał źrenice zwężone, lęk - rozszerzone do granic możliwości. Jednak zaprzyjaźniony kot może bardzo długo się w ciebie wpatrywać mając jak najlepsze zamiary.
Kot ma rozszerzone źrenice również podczas zabawy - jest to oznaka podniecenia
i zaangażowania.
Uszy
Postawione uszy wyrażają ciekawość, odprężenie, zadowolenie, gotowość do zabawy, a ogólniej: pozytywne nastawienie kota. Wyjątkiem od tej reguły są koty agresywne, które wyrażają w ten sposób pewność siebie, a nie sympatię.
Uszy położone po bokach głowy wyrażają nieufność, agresję, strach lub gotowość do obrony. Należy wtedy kota uszanować i zostawić w spokoju.
Uszy położone do tyłu są wyrazem paniki, agresji i pełnej gotowości bojowej - takiego kota lepiej nie drażnić, albo ponieść wszelkie konsekwencje.
Ogon
Ogon postawiony na sztorc oznacza pewność i zadowolenie z siebie.
Ogon najeżony jak szczotka do butelek oznacza strach. Nastroszony, sprawiający wrażenie większego, niż jest naprawdę jest wyrazem zarówno brawury, jak i przerażenia. Nie próbuj nigdy brać na ręce wystraszonego kota, bo obojgu wam nie wyjdzie to na dobre.
Wolne poruszanie ogonem oznacza lekkie rozdrażnienie. Jego powodem może być nagłe wyrwanie kota ze snu, lub głaskanie go w nieodpowiedniej wg niego chwili. Wiele kotów bardzo lubi przebywać w towarzystwie człowieka, lecz nie życzy sobie nieustannych pieszczot. Ten ruch ogonem powinien być dla nas ostrzeżeniem - jest ono dostatecznie wymowne.
Szybkie machanie wyprężonym ogonem jest wyrazem radosnego powitania wracającego do domu właściciela: towarzyszą mu łaszenie się, mruczenie i miauczenie.
Ogon drży, kiedy kot zaczaja się na ptaka za oknem, albo na poruszającą się zabawkę. Im dłużej to trwa, tym szybsze stają się ruchy ogona, którym wreszcie kot zaczyna zamiatać ziemię z lewa na prawo.
Zapach
Każdy kot - kastrowany, czy nie - zostawia w swoim domu ślady w postaci zapachu. Znaczy on nim teren za pomocą gruczołów zapachowych na pyszczku, brodzie i czole. Dlatego często możemy zaobserwować swojego pupila, który ociera się głową, czy pyszczkiem o różne przedmioty. Możesz być pewien, że twój kot codziennie oznacza cię swoim zapachem podczas codziennego rytuału powitania, czy miziankach, co ma być ostrzeżeniem dla innych kotów: ten człowiek jest mój i tylko mój!
Drapanie jest kolejną metodą zostawiania śladów. Koty mają gruczoły zapachowe również na koniuszkach palców, dlatego przeciąganie łapkami po przedmiotach jest skuteczną metodą ich oznaczenia. To tłumaczy też, dlaczego koty, którym usunięto pazury mimo to zachowały instynkt drapania.
Ostatni sposób, znaczenie moczem jest zarazem łatwy do wykrycia, jak i najmniej przyjemny dla ludzi. Mało jest rzeczy na świecie, które cuchną tak straszliwie jak mocz dorosłego, niewykastrowanego kocura. Odór ten jest także niewiarygodnie trwały. Choćbyś nie wiem jak szorował newralgiczne miejsce, i tak duszący fetor dopadnie cię w gorący wilgotny dzień.
Koty dokonują tego stojąc tyłem do upatrzonego przedmiotu i spryskując go moczem. Drżący, sztywno wyprężony ogon trzymają wysoko w górze i przebierają tylnymi nogami. Ze szczególnym upodobaniem znaczą okolice drzwi, okien oraz wszystkie nowe sprzęty.
Mruczenie
Mruczenie to niewątpliwie najbardziej niezwykły, tajemniczy, a zarazem tak piękny
i subtelny dźwięk, jaki kot może z siebie wydać. Do tej pory naukowcy nie wiedzą w jaki sposób koty mruczą - niektórzy mówią, że dźwięk ten powstaje na wskutek drgania strun głosowych - nikt jednak nie dał na to jednoznacznej odpowiedzi.
Powszechnie uważa się, że kot mruczy wtedy, kiedy jest zadowolony - to prawda, ale nie tylko wtedy. Wiele jest kotów, które nawet po ciężkim wypadku, kiedy widać, że cierpią – mruczą nawet u weterynarza.
Ślinienie i udeptywanie
Udeptywanie jest pozostałością z wczesnego okresu kocięctwa, kiedy to kocięta udeptujapodczas ssania sutki matki, aby wycisnąć z nich mleko (pobudza to również jego produkcję). Jest to wyraz szczególnego zadowolenia, któremu zazwyczaj towarzyszy mruczenie, a niekiedy ślinienie się. Ślinienie się jest odruchem warunkowym, zachowanym z okresu karmienia przez matkę. Podobne jest do sytuacji, kiedy człowiekowi cieknie ślinka, kiedy poczuje zapach ulubionej potrawy.